Czy architektoniczny klejnot Olsztyna stanie się częścią światowego dziedzictwa UNESCO?

Siedząc na Zyndrama z Maszkowic w Olsztynie, Bet Tahara, pierwsze zawodowe dzieło renomowanego architekta Ericha Mendelsohna, rozciąga swoją imponującą strukturę. Wybitny architekt, który urodził się i wychował właśnie w tym mieście, zapoczątkował swoją karierę właśnie stąd. Prace są teraz prowadzone w celu umieszczenia tego zabytkowego budynku z początków XX wieku na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

W ostatnim tygodniu, miasto Olsztyn było gospodarzem konferencji poświęconej życiu i twórczości tego znakomitego architekta. Sesje Mendelsohniane konferencji odbyły się w ekspozycji liceum plastycznego. Uczestnicy przybyli z tak różnych miejsc jak USA, Niemcy, Francja, Izrael, Włochy i Polska. Spotkanie to stanowiło kolejny krok w długotrwałym procesie dodania Bet Tahara do listy światowego dziedzictwa UNESCO.

Dawny dom przedpogrzebowy społeczności żydowskiej jest obecnie pod opieką stowarzyszenia Borussia i pełni funkcję Centrum Dialogu Międzykulturowego „Dom Mendelsohna”. Ewa Romanowska, członek zarządu Fundacji Borussia, mówi o Mendelsohnie jako o wizjonerze, tworzącym trendy przyszłości. To on przewidział, że XX wiek będzie wiekiem rozwoju i nowych możliwości; cenił wykorzystanie naturalnego światła i funkcjonalność.

Obok budynku Bet Tahara znajduje się ogrodzony cmentarz żydowski. Choć dzisiaj bardziej przypomina park, to dawniej pełnił funkcję nekropolii społeczności żydowskiej od 1818 roku aż do lat 40-tych XX wieku, kiedy nagrobki zaczęły ulegać zniszczeniu. Obecnie teren ten jest ogrodzony i stanowi zieloną enklawę otoczoną przez miejską zabudowę.

Zapisanie Bet Tahary na liście światowego dziedzictwa UNESCO z pewnością podniesie status tego zabytkowego miejsca. Proces ten jednak może potrwać kilka lat, jak ostrzega Ewa Romanowska. Zdaniem specjalistów, obiekt spełnia wiele wymogów UNESCO, takich jak unikalna wartość historyczna, autentyczność, stan zachowania czy integralność struktury.

Mendelsohn (1887-1953), uważany za jednego z najbardziej oryginalnych architektów XX wieku, urodził się i dorastał w Olsztynie. Po emigracji z Niemiec w 1933 roku, tworzył również na dwóch innych kontynentach. Jego budowle, charakteryzujące się niepowtarzalną linią i formą, są do dnia dzisiejszego uznawane za niekonwencjonalne. Do najbardziej znanych jego dzieł zalicza się domy towarowe, fabryki, synagogi i wieża obserwacyjna Einsteina w Poczdamie.